Fener Rum Patrikhanesi

Bizans İmparatorluğu’nda Hıristiyanlığın benimsenmesiyle birlikte, İmparatorluğun merkezi Konstantinopolis dini bir merkez olarak da öne çıkmaya başladı. Başlangıçta Herakleia metropolitliğine bağlı olan Byzantion piskoposluğu bu süreçte başpiskoposluğa yükseltildi. 381’de bütün Doğu Kilisesi’nin en yüksek makamı ilan edildi ve Roma ile eşitlendi.

500’lerin başında şehrin piskoposunun unvanı “Konstantinopolis Başpiskoposu ve Ekümenik Patrik” yapıldı. Bu süreç sonunda Hıristiyan dünya Katolik-Ortodoks olarak bölünmüş oldu. Osmanlıların İstanbul’u almaya gittikçe yaklaşmaları yüzünden Roma ile İstanbul kiliselerinin birleştirilmesi defalarca gündeme geldiyse de sonuç alınamadı. Fatih Sultan Mehmed 1453’te İstanbul’a girdiğinde patrikliği lağvetmeyerek, Hıristiyan dünyadaki bölünmenin sürmesi için patrikhaneyi ihya etmeye karar verdi. Altı aydır boş olan patriklik makamına seçim yapılması için talimat verdi ve seçim sonucunda Roma’yla birleşmeye karşı çıkan Skolarios, “II. Gennadios” adıyla patrik seçildi. Fatih yeni patriği yemeğe çağırdı ve onun dini otoritesini tanıdı.

Patrikhane binası önceden günümüzdeki Fatih Camii’nin yerinde bulunuyordu. 1455’te kurum Pammakaristos Manastırı’na taşındı. 1586’da burasının Fethiye Camii’ne dönüştürülmesi nedeniyle kurum bu kez Fener’de Eflak Konağı Kilisesi’ne taşındı. 1597’de bir kez daha yer değiştirildi ve Balat’daki Aya Dimitri Kilisesi’ne geçildi. Kurumun son durağı olan ve halen kullanılan Aya Yorgi Manastırı’na 1602 yılında yerleşildi.