Ayasofya Müzesi

Adı aslen “aziz hikmet” anlamına gelen Hagia Sofia olan ve bu mistik kavrama adanan kilise, ilk olarak 360 yılında ibadete açılmış ahşap çatılı bir bazilika idi. Bu yapı 404 yılında çıkan bir isyanda yanmış, ardından yeniden inşa edilmiştir. Bu ikinci yapı da 532 yılında, yine bir isyan sırasında yakılmıştır. Son olarak Aydınlı Trallesli ve Miletli İsidoros adlı iki mimara verilen yeni inşaatın tamamlanmasının ardından kilise 537’de yeniden ibadete açılmıştır. 1453’e kadar bin yıldan fazla bir süre kilise olarak hizmet veren yapı, Osmanlıların fetih sonrası kentin en büyük kilisesini camiye çevirme geleneğine uygun olarak bir Müslüman mabedi yapıldı. Fatih Sultan Mehmed burada ilk namazı kılmış, yeni camiyi kendi hayratının ilk örneği olarak vakfetmiştir. Sonradan bedesten dâhil çevredeki birçok iktisadi değerin gelirleri bu vakfa bağlanmıştır. Ayasofya’nın bakımı ve içindeki hizmet sahiplerinin giderleri için 1350 dükkân, 51 hamam, 987 ev, 32 bozahane, 22 aşhanenin geliri tahsis edilmişti. Osmanlı devrinde yapının ismi değişmemiş ve “Cami-i Ayasofya-i Kebir” gibi isimlerle anılmıştır. Osmanlı devrinde şehirde Ayasofya dışında yirmiye yakın kilise daha camiye dönüştürülmüştür. Yapının tarihindeki son önemli dönüşüm 1934’te yaşanmış ve 481 yıl cami olarak hizmet veren Ayasofya bu kez müze haline getirilmiştir.