Troia Ören Yeri

Troia (ya da Fransızcadan dilimize geçtiği haliyle Truva) kuşkusuz sadece Anadolu’nun değil, dünyanın da en önemli antik kentlerinden biridir. Kent, bugünkü Çanakkale ilinin Asya yakasında bulunmaktadır. Akdeniz ile Karadeniz’i birbirine bağlayan önemli bir boğaz olan Çanakkale Boğazı’nın girişine yakın konumu kenti hem ticarî hem de stratejik anlamda önemli hale getirmiş, bu yüzden kentin çalkantılı bir tarihi olmuştur.

Kentin çevresindeki ilk yerleşimlerin MÖ 7000’lere kadar gittiği düşünülmektedir. MÖ 4800’lerde bölgede bir köyün varlığına rastlanmıştır. MÖ 3000’lere gelindiğinde ise körfeze daha yakın olan bir yükseltinin üzerinde asıl Troia kenti kurulmuştur. Kent zamanla gelişmiş ve Ege’nin en büyük kentlerinden biri haline gelmiştir. Ancak zamanla yaşanan felaketler ve savaşlar nedeniyle kent her seferinde yıkılıp yeniden yapılarak katman katman yükselmiştir. Günümüze kadar süren kazılarda bu katmanlar ortaya çıkarılmıştır. Toplamda dokuz katman bulunmaktadır. Tüm buluntular ve kent, 1955’te açılan müzede sergilenmektedir. Ancak ne yazık ki birçok antik kentimizin başına gelen Troia’nın da başına gelmiş ve kente ait birçok buluntu yurtdışına kaçırılmıştır. Bu buluntulardan bir bölümü iade edilmiş, bir bölümü için ise iade girişimleri halen sürmektedir.

Troia’ya ün sağlayan en önemli etken kuşkusuz Homeros’a atfedilen İlyada ve Odyssea destanlarıdır. MÖ 9. ya da 8. yüzyılda yaşadığı sanılan Homeros, MÖ 13. ya da 12. yüzyılda gerçekleştiği düşünülen Troia Savaşı’nı anlatır. Savaşın kahramanları olan Hektor ve Ahhilleus ile savaşta kullanılan bir at olan Troia Atı gibi figürler Homeros sayesinde günümüze kadar bilinegelmişler, filmlere konu olmuşlardır. Antik kentin bulunuşu da bu destanlar sayesinde olmuştur. Homeros’u okuyan zengin bir amatör arkeolog olan Henrich Schliemann, Priamos’un efsanevi hazinesini bulmak için Troia kentinin bulmanın peşine düşer ve kent onun başlattığı girişimler sonrasında bugüne kadar süren kazılar sonucu ortaya çıkar. Gerek Schliemann gerekse de sonradan gelen bazı kişiler gerçekten de bazı hazineler bulmuş ve dahası birçok buluntuyu yurtdışına çıkarmıştır.

Troia, UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girişinin 20. yılı olan 2018’in “Troia Yılı” ilan edilmesiyle bir kez daha onurlandırılmıştır.

Kaynaklar:

• http://www.canakkalekulturturizm.gov.tr/TR,70511/troia-oren-yeri.html;
• http://www.milliyet.com.tr/2018-troia-yili-ilan-edildi-tatil-2542861/;
• Homeros, İlyada, Arkadaş Yayınları

Görsel Kaynakları: milliyet.com.tr; https://www.muze.gov.tr/tr/muzeler/truva-troia-orenyeri