Cağaloğlu Hamamı
1741-1742
İletişim Bilgileri
Hamidiye Cad. No:33
Eminönü/İstanbul
+90 0212 522 06 66
www.hacibekir.com
Cağaloğlu Hamamı, I. Mahmud tarafından Ayasofya içindeki kütüphaneye gelir sağlamak üzere 1741-1742’de yaptırılmış ve geliri bu kütüphaneye vakfedilmiştir. Hamam o günden bugüne halen hizmet vermektedir ve bu özelliği ile Türkiye’nin yaşayan en eski ticari işletmelerinden biridir.
Cağaloğlu Hamamı bir çifte hamamdır. Büyük çarşı hamamlarının sonuncusu olması nedeniyle İstanbul tarihinde önemli bir yeri vardır. İstanbul’da su ve odun ihtiyacının artmasından dolayı Cağaloğlu Hamamı’ndan sonra yeni bir çarşı hamamı inşasına izin verilmemiştir. Hamamın bir başka önemi yapısındaki barok üsluptur. Bu sayede hamam, Türk sanatında Batılı sanat akımlarının bir ilk örneğini sunmaktadır.
Cağaloğlu Hamamı bu özellikleri nedeniyle her dönem ilgi odağı olmuştur. İngiliz sanatçı Thomas Allom da hamama ilgi gösterenler arasındadır. Onun 1838 yılı civarına tarihlenen bir gravürünün Cağaloğlu Hamamı’nı resmettiği düşünülmektedir.
1880-1885 yılları arasında hamamda külhancı olarak çalışmış olan halk şairi Bitlisli Çamiç Ağa’nın hamam hakkında verdiği bilgiler uzun bir alıntı yapmaya değer niteliktedir:
“Cağaloğlu semti kibar ve rical yatağı olduğundan, bu hamam İstanbulun çarşı hamamları içinde gaayetle muteber hamamdı (…) Cağaloğlu hamamcı Hacı Mustafa ehil dil, muhabbet âşıkı, hem gaayet musallî [namazında] adamdı (…) Ramazanlarda hamamcı Hacı Mustafa, hamam uşaklarına her akşam öyle iftar sofrası açar donatırdı ki kibar konaklarındaki iftar sofralarından farksız idi, her akşam civar konaklardan da hamama bir kaç tepsi alâ yemekler gelirdi. Her dellâkın dâimâ yıkadığı bir kibar müşterisi olurdu ki onlar da bayramlarda o garibe don, gömlek, mintan, çorab çevre bir boğça çamaşır gönderirler idi”.
Reşad Ekrem Koçu’nun verdiği bilgiye göre 1962 yılında hamama yazın ortalama elli, kışın ise yüz ila yüz yirmi beş müşteri gelmekteydi. Bu tarihte hamamda külhancı, dellak ve natır olarak on dört kişi çalışmaktaydı. Yıkanma ücreti 175 ve dellak eliyle yıkanma ücreti 325 kuruştu.
Cağaloğlu Hamamı bugün halen dünyadaki en meşhur hamamlardan biri olarak uluslararası ilgi görmektedir. Atatürk’ten Kaiser Wilhelm’e, Franz Liszt’den Ömer Şerif’e, Adile Naşit’ten Kemal Sunal’a onlarca isme hizmet verip dizi ve film çekimlerine mekânlık eden Cağaloğlu Hamamı, Guardian gibi bir gazetede “en iyi beş hamam”dan biri olarak gösterilmiş, Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1000 Mekân gibi çok-satar olmuş kitaplarda adı okuyuculara tavsiye edilmiştir. Böyle tarihi ve heyecan verici bir hamam keyfini çok uzaklara gitmeden yaşama imkânına sahip olduğumuz için şanslıyız!
Kaynaklar:
- Ahmet Refik [Altınay], Hicri On İkinci Asırda Istanbul Hayatı (1100-1200), İstanbul, Devlet Matbaası, 1930, 142-148.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MVL.834.113.1.1.
- Semavi Eyice, “Cağaloğlu Hamamı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 7, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 1993, 12-13.
- Reşad Ekrem Koçu, “Cağaloğlu Hamamı”, İstanbul Ansiklopedisi, c. 6, İstanbul, İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kollektif Şirketi, 1963, 3337-3341.
- http://www.cagalogluhamami.com.tr/basin/ [12.07.2016].
- http://www.cagalogluhamami.com.tr/galeri/unlu-konuklarimiz/ [12.07.2016].
Bu sayfayı paylaşabilirsiniz