Galata Rıhtımı

Her daim canlı bir ikamet, diplomasi ve ticaret merkezi olan Galata’nın önemi, Osmanlı’nın ilk modern rıhtımının buraya yapılmasıyla daha da artmıştır. Rıhtımın yapılış amacı, İstanbul’un artan ticaret hacmine ve deniz trafiğine uygun bir düzenleme yapmaktır. Bu amaçla 1890’da Fransız Marius Michel’e hem Sirkeci hem de Galata sahiline rıhtım inşa edip işletme imtiyazı verilir. Bunun üzerine Michel ve ortakları Dersaadet Rıhtım Şirketi’ni kurarlar. Bu şirketin faaliyetleri sonucunda 758 metrelik Galata Rıhtımı 1895 yılında tamamlanır.

Rıhtım gerçekten de amaçlarına iyi hizmet etmiş ve ticaret ile trafiğin işleyişinde kolaylık getirmiştir. Ancak bu bölgede iş yapan mavnacılar ve hamallar bu yeni düzenlemeden pek de memnun olmamışlardır. Rıhtımın sağladığı kolaylıklar ve modern yapının getirdiği teknolojik yenilikler, eski usül iş yapan bu kesimlerin işlerini sekteye uğratmaya başlamıştır. Bunu üzerine bu kimseler rıhtımı ptotesto etmeye, mücadeleye girişmişlerdir.

Mücadelede önce rıhtım şirketi başarılı olmuş, bir kısım hamal işten çıkarılmış ve hamalların bazı hakları ellerinden alınmıştır. Ancak 1908’de yönetimin değişmesinden sonra hamallar eski haklarını geri kazanmışlardır. Öte yandan bu durum çok uzun sürmemiş, yabancı devletlerden ve girişimcilerden gelen istekler üzerine hamalların hakları yeniden kısılmıştır.

Kaynak: Can Nacar, “20. Yüzyılın Başında İstanbul Limanı…”, Kebikeç, 41, 2016.